Molenaar Leen (73): “Voorlopig ga ik nog als de brandweer.”
Molen den Bonk: de parel van polder Lakerveld
In de polder Lakerveld gloort een Hollands tafereel: aan het kanaal staat een prachtige poldermolen. Voor deze editie van dit blad, ging de SGP Utrecht op bezoek bij molen ‘Den Bonk’ in gemeente Vijfheerenlanden. De molen is in eigendom van Molenstichting Simav (Stichting tot Instandhouding van Molens in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden). SIMAV is een molenorganisatie die 33 molens bezit in Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. Nu gemeente Vijfheerenlanden onderdeel is van provincie Utrecht, heeft SIMAV veel werk om ook vanuit haar nieuwe provincie subsidie te krijgen.
De molen: geschiedenis en omgeving
Tijdens het bezoek heeft de molenaar, Leen, samen met een bestuurslid van SIMAV, over de molen en zijn geschiedenis verteld. Volgens de kaarten stond er al in 1767 een molen op de plek van de huidige poldermolen. Dat is waarschijnlijk wel een andere molen geweest, die bouwvallig is geworden of is verbrand. Vroeger waren molens ook behoorlijk kwetsbaar, bijvoorbeeld voor blikseminslag. Alles werd immers van hout gemaakt. Het is helaas niet bekend wanneer de huidige molen ‘Den Bonk’ is gebouwd.
Dat de molenaar écht kennis van zaken heeft, werd al snel duidelijk. Zo vertelde de molenaar bijvoorbeeld dat poldermolens verschillen werktuigen hebben. Molen ‘Den Bonk’ betreft een schepradmolen. Als er wind staat, de molen loopt en het scheprad wordt ingeschakeld, wordt het polderwater het kanaal op gemalen. Opvallend is ook dat in de omgeving van de molen sprake is van een zogenaamde biotoop. Binnen 200 meter vanaf iedere zijde van de molen mag niet gebouwd worden. Er mogen zelfs geen bomen aangeplant worden. Voor de leek is dit misschien nietszeggend, maar de molenaar merkt het direct aan de wind als er bijvoorbeeld een boom in de buurt in blad staat. Wat dat betreft bestaan er ook zorgen: zullen er in de toekomst geen huizen gebouwd worden in de nabije omgeving van de molen?
Een molenaar in hart en nieren
Naast het feit dat Leen zich bezighoudt met de molen zelf, doet hij ook nog klussen aan en om te molen. Zo doet hij veel onderhoud aan de molen zelf. Leen is inmiddels 73 jaar en al 40 jaar molenaar. “Maar voorlopig ga ik nog als de brandweer” en “Als dit ooit weg zou vallen, dan val ik in een gat. Ik moet er niet aan denken.” Sinds zijn pensioen besteed Leen dan ook juist nóg meer tijd aan de molen. Naar eigen zeggen is hij zo’n 800 tot 1000 uur per jaar bezig met de molen. Dat doet hij allemaal vrijwillig, met veel passie en plezier. Wie ooit in de buurt is van molen ‘Den Bonk’, moet beslist eens langsgaan!
