Avond 2

Onze tweede avond van Tour de Boer hadden we in het dorpshuis van Westbroek. Ruim tachtig mensen kwamen luisteren naar de pitches van  melkveehouder Rick Grootendorst, lid van het stikstofcollectief landbouw in Utrecht Marco van Ginkel, Tweede Kamerlid Roelof Bisschop en Statenlid Bertrick van den Dikkenberg. Zij gingen elk vanuit hun eigen expertise in op de vraagstukken die op dit moment op de agrarische sector afkomen. Na de pitches was er volop ruimte voor de zaal om input te leveren.

Rick Grootendorst, melkveehouder in Westbroek, belichtte de huidige stikstofproblematiek vanuit zijn eigen persoonlijke ervaring. De titel van zijn betoog was: de kringloop doorbroken. Al het stikstofbeleid en de afschaffing van de derogatie zorgen er namelijk voor dat er nogal wat zaken doorbroken worden die je wilt als je streeft naar een kringlooplandbouw in verbinding met de natuur. Waar Rick voorheen in verbinding met de natuur bezig was met zijn boerenbedrijf staan nu borden met 'Herstelwerkzaamheden'. Een behoorlijke klap in het gezicht van een agrariër die dicht bij de natuur wil leven. Daar komt dan het derogatiebeleid nog bij, die ervoor zorgt dat er meer mest moet worden afgevoerd en juist meer ruwvoer (soja) moet worden aangevoerd. 

De tweede spreker was Marco van Ginkel, lid van het stikstofcollectief Landbouw Utrecht. Hij vertelde welke rol het stikstofcollectief in Utrecht kan spelen achter de schermen. Mooi om te horen hoe de landbouw in de provincie Utrecht zich blijvend weet te verenigen en zo als één mond optreedt namens de sector richting de gedeputeerde. 

Als derde voerde Kamerlid Roelof Bisschop het woord. Hij belichtte de landelijke elementen van de discussie. Hij benadrukte dat het voor de SGP belangrijk is dat we in Nederland in een rechtsstaat leven en dat het niet zo kan zijn dat boeren die altijd te goeder trouw hebben gehandeld nu met de vingers tussen de deur zitten. Daar moet verandering in komen. Provincies hebben daar een belangrijke rol in en moeten die rol wat Bisschop betreft ook pakken. 

Onze fractievoorzitter Bertrick van den Dikkenberg benaderde de discussie vanuit drie invalshoeken: wat is de taak van de provincie, wat zijn de kaders van de Staten en wat is het perspectief wat de SGP-fractie betreft? De taak van de provincie is sinds de brief van Minister Van der Wal behoorlijk toegenomen: niet alleen de gebieden rondom Natura2000-gebieden, maar het hele landelijk gebied moet meedoen; de reductie is vele malen hoger dan verwacht en de opdracht is vergroot doordat naast stikstof ook andere natuurdoelen, klimaatdoelen en waterdoelen zijn toegevoegd aan hetzelfde proces. En dat moet dan allemaal voor 1 juli in een plan zitten… De kaders van de Staten zijn helder: we houden ons in principe aan de oude aanpak van inzetten op de gebieden rondom Natura2000, we gaan niet verplicht opkopen,  er komt geen extra opgave voor NNN-gebieden en alle sectoren moeten hun bijdrage leveren. Voor de SGP-fractie is het van belang dat er toekomstperspectief is voor alle boeren: voor de stoppers, de groeiers en de verbinders. Voor stoppers moeten er betere fiscale regelingen komen en goede ondersteuning om VAB-problematiek te voorkomen. Groeiers zijn van belang voor het geopolitieke vraagstuk van de voedselvoorziening. We moeten gericht investeren in onze voedselvoorziening voor de komende 20-50 jaar in Europees perspectief. In de gebieden rond en in natuurgebieden is het van belang dat boeren een transitie doormaken en meer in verbinding staan met de natuur. Agrarisch natuurbeheer moet echt lonend worden, de natuur en het boerenerf moeten met elkaar in contact staan en de producten kunnen in deze gebieden steeds meer lokaal worden afgezet. Bertrick ging ook in op het advies van de commissie Remkes en lichtte toe hoe onze fractie daar tegenaan kijkt.

In de vragenronde kwamen een paar grote punten terug. In de omgeving van Westbroek hakt de afschaffing van de derogatie er flink in. Vanaf januari moet er veel meer mest worden afgevoerd. De gevolgen zijn groot: de koeien moeten meer op stal, er moet meer krachtvoer worden aangevoerd en mest moet juist worden afgevoerd. Er wordt toegezegd dat de provinciale fractie samen met de Tweede Kamerfractie een werkbezoek organiseren om dit probleem verder te verkennen.

Vanuit de zaal was er veel kritiek op het optreden van de overheid. Kamerlid Bisschop herkende dat: “Wat er in de huidige stikstofdiscussie gebeurt met boeren die altijd ter goeder trouw hebben gehandeld, past niet bij een rechtsstaat. Wij zullen hier bij de begrotingsbehandeling van Binnenlandse Zaken ook nadrukkelijk aandacht voor vragen.”

Een laatste punt wat veel omhoog kwam, is de manier waarop de provincie overal in het landelijk gebied grond opkoopt om natuur te realiseren. Voor agrariërs komt dat bedreigend over, omdat er naast allerlei natuurambities ook nog de ambitie is om de landbouw te laten extensiveren. Hoe gaan die dingen samen?