Avond 7 Achterberg

Onze zevende avond van Tour de Boer hadden we in het dorpshuis van Achterberg. Ruim zestig mensen kwamen luisteren naar de speeches van  Arjan Hoogendoorn, directeur verkoop van E. J. Bos Diervoeding, Geesje Rotgers, onderzoeksjournalist voor AgriFacts, Gert van Laar, SGP-wethouder in Rhenen en SGP-Statenlid Bertrick van den Dikkenberg. Zij gingen elk vanuit hun eigen expertise in op de vraagstukken die op dit moment op de agrarische sector afkomen.

De eerste spreker, Arjan Hoogendoorn, begon zijn verhaal met alle stormen die de agrarische sector al heeft getrotseerd (o.a. varkenspest, dioxinecrisis, BSE, MKZ, vogelgriep, Wet natuurbescherming). Hij liet daarmee zien hoe veerkrachtig en creatief de agrarische sector altijd is geweest en nog steeds is. Bedreigingen konden steeds weer omgebogen worden naar een kans. Voor de toekomst ziet Hoogendoorn in volgorde van urgentie de volgende uitdagingen: het voeden van een groeiende wereldbevolking, klimaat (terugdringen van broeikasgassen), omgaan met dierziektes, steeds meer welzijnseisen en de stikstofdepositie. De spreker benadrukte hoe belangrijk het voedselvraagstuk is en stelde dat het stikstofprobleem daarmee vergeleken gering is. Hij stelde voor veel meer vanuit doelen te redeneren en minder middelvoorschriften voor te schrijven. Hij eindigde zijn referaat met een volmondig ja op de prangende vraag of er nog toekomst is voor boeren in de regio. 

De tweede spreker, Geesje Rotgers, gaf antwoord op de vraag wat Brussel zegt over stikstof, natuur en waterkwaliteit in Rhenen en omgeving (met name het Binnenveld). De natuur die beschermd moet worden in de Binnenveldse Hooilanden bestaat uit circa 9.6 ha blauwgrasland en 10 ha overgangs- en trilveen. Beiden krijgen behoudsstatus: A (uitstekend). In het Binnenveld worden twee Habitatrichtlijn-soorten op de beschermd: het gele schorpioenmos en de grote modderkruiper. Van beide soorten is de behoudsstatus goed. Stikstof is in de hele natuuropgave één van de factoren, maar Brussel geeft er in totaal meer dan 300. Naast stikstof zijn dat verontreiniging grondwater, wijziging waterhuishoudinge, ontbrekende of verkeerde maatregelen voor instandhouding. Rotgers was ook nog gedoken in de meetlocaties waar de nitraatnorm wordt overschreden. Twee van de drie locaties in de buurt van Rhenen staan helemaal los van de landbouw. De één was in een villawijk en de ander in een hondenuitlaatveldje. 

De derde spreker, Gert van Laar, liet zien wat hij als wethouder vanuit de SGP kan betekenen voor de agrarische sector. Hij vertelde wat over zijn inzet in de regio FoodValley, waar hij als wethouder het belang van de voedselvoorziening inbrengt in de discussie. Ook liet hij zien hoe hij in kleinere dossiers, zoals het bermbeheer en het pachtbeleid, van betekenis kan zijn voor de agrarische sector. Hij benadrukte het belang van een benadering van onderaf tegenover de topdownbenadering waarvoor vaak gekozen wordt.

Onze fractievoorzitter Bertrick van den Dikkenberg benaderde de discussie vanuit drie invalshoeken: wat is onze inbreng in het stikofdebat,  wat is het perspectief voor de agrarische sector wat de SGP-fractie betreft en hoe zien we het landelijk gebied in de toekomst voor ons? De taak van de provincie is sinds de brief van Minister Van der Wal behoorlijk toegenomen: niet alleen de gebieden rondom Natura2000-gebieden, maar het hele landelijk gebied moet meedoen; de reductie is vele malen hoger dan verwacht en de opdracht is vergroot doordat naast stikstof ook andere natuurdoelen, klimaatdoelen en waterdoelen zijn toegevoegd aan hetzelfde proces. En dat moet dan allemaal voor 1 juli in een plan zitten… De kaders van de Staten zijn helder: we houden ons in principe aan de oude aanpak van inzetten op de gebieden rondom Natura2000, we gaan niet verplicht opkopen,  er komt geen extra opgave voor NNN-gebieden en alle sectoren moeten hun bijdrage leveren. De afgelopen weken is er veel commotie geweest over het opkoopgedrag van het Rijk. Eerder kocht het Rijk al de stikstofrechten van twee boerderijen op voor de verbreding van de A27. Naar aanleiding van de beantwoording op onze schriftelijke vragen hierover ontstond groot rumoer over een suggestie in deze beantwoording dat het Rijk ook op zoek is naar stikstofruimte voor Schiphol. Caroline van der Plas (BBB) diende hierover een vraag in bij het vragenuur. Uit de beantwoording bleek de suggestie van de provincie niet te kloppen. Dit is intussen gerectificeerd. Het belangrijke punt van de noodzaak van een schot tussen NH3 en NOx is intussen wel op de landelijke agenda gezet en dat is wat ons betreft een goede zaak. Dat schot kan er niet snel genoeg komen. Dat is echt nodig voor de gebiedsprocessen. 

Voor de SGP-fractie is het van belang dat er toekomstperspectief is voor alle boeren: voor de stoppers, de groeiers en de verbinders. Voor stoppers moeten er betere fiscale regelingen komen en goede ondersteuning om VAB-problematiek te voorkomen. Groeiers zijn van belang voor het geopolitieke vraagstuk van de voedselvoorziening. We moeten gericht investeren in onze voedselvoorziening voor de komende 20-50 jaar in Europees perspectief. In de gebieden rond en in natuurgebieden is het van belang dat boeren een transitie doormaken en meer in verbinding staan met de natuur. Agrarisch natuurbeheer moet echt lonend worden, de natuur en het boerenerf moeten met elkaar in contact staan en de producten kunnen in deze gebieden steeds meer lokaal worden afgezet. Bertrick ging ook in op het rapport van Remkes, dat vorige week verscheen. Op verschillende punten biedt het rapport van Remkes een sprankje hoop. Tegelijkertijd vervliegt al deze hoop, als er geen échte juridische oplossing komt.

Aan het eind van zijn presentatie ging Bertrick in op de toekomst van het landelijk gebied. Voor zijn fractie is het vooral van het allergrootste belang dat er weer vertrouwen komt in elkaar. Op dit moment is alles wat er in het landelijk gebied gebeurt, gestoeld op wantrouwen. Dat wantrouwen wordt steeds dieper en dat staat oplossingen in de weg. Wat de SGP betreft gaat het erom dat de agrarische sector en de natuur met elkaar in verband gebracht worden. Een robuuste natuur kan er alleen zijn als er samenwerking wordt gezocht met de landbouwsector. En een vitaal platteland is ondenkbaar zonder landbouw en natuur.

Na de pitches van de sprekers was er ruimte voor vragen en inbreng vanuit de zaal. Aan de orde kwam de verstedelijkingsstrategie van de regio Food Valley, de natuurambities van Brussel, de wenselijkheid van beheer voor de wolf. Ook in de vragen en oproepen viel op hoeveel behoefte er is aan een duidelijke toekomstvisie op het landelijk gebied, waarbinnen er ruimte is voor een stevige toekomstbestendige agrarische sector. De SGP’ers in het forum benadrukten aan het eind van de discussie nog eens hoe innovatief de agrarische sector is en hoe ongelofelijk veel er de laatste jaren als is gebeurd. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst. Tijdens de forumdiscussie kwam ook de coöperatie Binnenveld aan bod, waar agrariërs de handen in elkaar hebben geslagen om met elkaar met een antwoord te komen op de stikstofvraag vanuit de provincie. Een prachtig initiatief om het heft in eigen handen te nemen.