Wie wind zaait, zal storm oogsten!

"Het democratische proces en het participatieproces van gemeenten worden op deze wijze ruw verstoord en inwoners voelen zich terecht niet serieus genomen."

Provincie Utrecht en de RES-regio's 

In 2019 is het Nationale Klimaatakkoord ondertekend. Dit akkoord vormde een afspraak tussen hetRijk, gemeenten en provincies. Door dit akkoord is Nederland verdeeld in 30 regio’s. De gemeenten in deze regio’s deden gezamenlijk een bod (verwachting) van hoeveel duurzame energie(zon of wind) zij zouden opwekken in 2030. De Provincie was ook aangesloten bij deze regio’s en kreeg een rol als kennispartner en procesbewaker. Het is uiteindelijk aan de gemeenten hoe en waar de energie zal worden opgewekt. De Provincie Utrecht zit in drie RES-regio’s: U16, Amersfoort en Foodvalley.   

De vorige Staten hebben opdracht gegeven aan het college van Gedeputeerde Staten (GS) om een regierol te nemen in de Regionale Energiestrategie (RES). Aan het begin van de RES was echter een van de uitgangspunten: de provincie verhoudt zich als gelijkwaardige partner tot de RES-regio. Daarnaast kreeg GS de opdracht om de verhouding tussen de opwek door zonen wind te herstellen. Gemeenten kiezen in Utrecht veelal voor zonne-energie, omdat dit beter past in het Utrechtse landschap en er meer (democratisch) draagvlak voor is. Als de plannen van gemeenten niet snel concreet genoeg werden, moest de gedeputeerde zelf gebieden aanwijzen om windenergie te realiseren. De eerste 2 gebieden zijn inmiddels aangewezen. Mogelijk volgen er in het volgende kwartaal meer aanwijzingen vanuit de provincie.

De gemeenten die achterlopen met het realiseren van hun bod in de regio U16 zijn onder andere de gemeente Utrecht en Zeist. Deze twee gemeenten hebben geen ruimte voor windenergie, omdat het stedelijke gebieden zijn. Het resterende gedeelte van hun bod wordt dus nu geplaatst in andere U16 gemeenten. Dit betekent dat gemeenten die wel voldoen aan hun opgegeven bijdrage, wel extra energie op moeten gaan wekken met windenergie. Wat de SGP betreft is deze gang van zaken niet eerlijk voor de andere gemeenten, die nu te maken krijgt met extra windmolens waar zij geen invloed op hebben gehad. 

Respecteer de lokale democratie!

De SGP is tegen het opleggen van windlocaties door de provincie aan gemeenten die zich daar in hun eigen democratische besluitvormingsprocessen tegen hebben uitgesproken. De provincie moet de democratische legitimiteit van de gemeenten respecteren. De provincie mag alleen een rol pakken als een gemeente daar zelf om vraagt. Het democratische proces en hetparticipatieproces van gemeenten worden op deze wijze ruw verstoord en inwoners voelen zich terecht niet serieus genomen.  

 De provincie moet rust zaaien, dan kan het vrede oogsten.  

Moties

De SGP is vanaf het begin zeer kritische geweest op het handelen van Gedeputeerde Staten. Daarom wil de SGP op de Statenvergadering van 19 maart drie moties indienen. Omdat dit nu niet lukt, zal de SGP dit onderwerp opnieuw agenderen voor volgende Statenvergadering, zodat de moties wel ingediend kunnen worden. Klik op onderstaande link om de moties te zien.  

Motie 'Terug naar de RES-tafel'      

Met deze moties neemt de provincie weer een rol in die beter past bij haar verantwoordelijkheid en taken. Het liefst had de SGP deze keuzes van de gedeputeerde niet gezien, maar de realiteit is helaas anders. De provincie moet rust zaaien, dan kan het vrede oogsten.  

De energietransitie en ons verkiezingsprogramma

Komen deze punten van ons u bekend voor? Dat kan kloppen! Onderstaand hebben we de punten hierover uit ons verkiezingsprogramma voor u nog eens op een rij gezet.

• Maatregelen om de energietransitie vorm te geven worden soms aangepakt zonder voldoende overleg met bewoners. Daarnaast houden plannen niet altijd voldoende rekening met beperkingen van bepaalde gebieden. De huidige aanpak in RES-gebieden, waarbij elk gebied een vergelijkbare opgave krijgt, doet geen recht aan de grote verschillen tussen de kenmerken van verschillende gebieden. De provincie Utrecht is een relatief windarme provincie met een grote bevolkingsdichtheid en heeft dus minder potentie om grootschalig wind- en zonne-energie op te wekken. Om stabiliteit en leveringszekerheid te garanderen, is het onwenselijk om afhankelijk te zijn van wind- en zonne-energie. 

• De SGP wil dat de provincie zich inzet voor zogenaamde ‘smart grids’. Daarbij kan het besteworden aangesloten bij lokale initiatieven, waarbij de provincie een rol heeft als kennisdeler.  

•  Wij zijn tegen het opleggen van wind- en zonnelocaties door de provincie aan gemeenten die zich daar in hun eigen democratische besluitvormingsprocessen tegen hebben uitgesproken.  

• Wij zijn tegen wind- en zonneparken in kwetsbare natuurgebieden, zoals het Natuurnetwerk Nederland, Natura 2000-gebieden en weidevogelkerngebieden.  

• Wel kan onder voorwaarde van draagvlak, de opwekking van energie gefaciliteerd worden als cluster bij bedrijventerreinen.  

• Bij zon- en windprojecten is de participatie van directe betrokkenen vereist. Wie lasten ervaart, heeft volgens de SGP recht op een deel van de opbrengst. Minimaal 50% van het eigendom is in handen van particulieren of coöperaties in een straal van tien kilometer rond projecten of van de gemeente. De provincie moet dit stimuleren door regelgeving en financiële regelingen.  

• De SGP hecht waarde aan de inzet van zonne-energie, omdat dit vooral op daken een goede bijdrage levert aan meervoudig ruimtegebruik. Daarbij pleiten we voor de inzet van een zonneladder als kader voor de toepassing. Eerst zon op daken, dan op plekken zoals parkeerterreinen, vervolgens op slechte grond, maar nooit op goede landbouwgrond. De overheid wil de veehouderij extensiveren. Dat kan alleen als we uitermate zuinig zijn op beschikbare landbouwgrond. Bovendien moeten we natuurgebieden niet afbreken. Daarom wil de SGP geen grootschalige zonnevelden op goede grond. Actief ruimtelijk beleid van de overheid is nodig om dit te voorkomen.  

• Grote windmolens zijn in de provincie Utrecht niet wenselijk. De ruimte is immers schaars. Bovendien leven we in een relatief windarme provincie. Als er, bij wijze van uitzondering, toch ergens windmolens komen, wordt er door de provincie zorgvuldig toegezien op de normen voor geluidsbelasting en slagschaduw (dB op gevels, Nederland kent geen afstandsnorm). Ook moet er aandacht zijn voor een vogelvriendelijk ontwerp. Windenergie wordt bij voorkeur opgewekt op plekken waar de energie ook benut wordt. De SGP pleit voor een extra provinciale regel om dit beter te verankeren en om een afstandsnorm op te nemen. Daarnaast is voor ons de betrokkenheid van de omgeving van groot belang. De SGP is daarom kritisch op de realisatie van windmolens door buitenlandse investeerders en pleiten voor lokaal eigenaarschap, naar het voorbeeld van Betuwewind.