Voorbereiden op magere jaren!

"De uitleg van Jozef hiervan aan Farao is dat na zeven jaren van overvloed er zeven magere jaren zullen komen. Voorzitter, met dit voorbeeld in het achterhoofd is het nodig in de tijd waarin overvloed is, goed na te denken over de toekomst. De hand moet op de knip."

Algemene Beschouwingen juli 2025

Op woensdag 9 juli waren hadden we als Provinciale Staten van Utrecht de Algemene Beschouwingen. De Provinciale Staten bespraken de zogenaamde Kadernota: een beleidsdocument, waarin de provincie haar financiële en inhoudelijke koers voor de komende jaren schetst. Dit gaat over richtlijnen voor de begroting, kaders voor toekomstige besluitvorming en de politiek-inhoudelijke wensen van de partijen. Hieronder leest u de bijdrage van de SGP in dit debat.

Er komen "magere jaren"

Niets op deze wereld is oneindig. Ons leven niet, onze natuurlijke bronnen niet, onze ruimte niet. We zien dit volop in de wereld waarin we leven. Als SGP hanteren we de Bijbel als primaire leidraad in ons leven. Denkend aan de Kadernota dacht ik zo aan het verhaal van Jozef in Egypte. Jozef wordt als zoon van Jakob verkocht door zijn broers en wordt slaaf gemaakt. Hij komt in Egypte, door een verwijt van overspel, via de gevangenis bij de Farao aan zijn hof terecht. Farao droomt dat zeven vette koeien worden opgegeten door zeven magere koeien. De uitleg van Jozef hiervan aan Farao is dat na zeven jaren van overvloed er zeven magere jaren zullen komen. Als beloning voor zijn uitleg krijgt hij een hoge post aan het hof van de Farao en weet hij de droom te vertalen naar een visie met grote voorraadschuren om hongersnood te voorkomen.

De hand moet op de knip!

Voorzitter, met dit voorbeeld in het achterhoofd is het nodig in de tijd waarin overvloed is, goed na te denken over de toekomst. De hand moet op de knip. Het komende jaar is er een tekort van 6 miljoen en voor de jaren daarna steeds 11/12 miljoen en dan volgt er nog meer. We kunnen er niet omheen en moeten het in de ogen aankijken. We hebben hierin als PS ook een actieve taak, die art. 193 lid 2 van de Provinciewet als volgt omschrijft:

“Provinciale staten zien erop toe dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is. Hiervan kunnen zij afwijken indien aannemelijk is dat het structureel en reëel evenwicht in de begroting in de eerstvolgende jaren tot stand zal worden gebracht.”

U begrijpt dat een begroting met dergelijke tekorten niet structureel en reëel in evenwicht is en het ziet er beslist niet naar uit dat dit de eerstvolgende jaren tot stand zal worden gebracht. In de commissie zeiden we het al: We moeten scherp aan de wind zeilen in financiële tegenwind. Ik zal de visie van de SGP op deze kadernota in een aantal punten omschrijven.

"Het is heel simpel: geld dat je niet hebt, kan je ook niet uitgeven."

 Een aantal punten voor goed financieel beleid

• Punt 1: Niet lenen om gaten te dichten. Dat betekent dat we er als SGP ook niet voor zijn om te lenen om al onze plannen via een omweg alsnog te kunnen realiseren. Het is heel simpel: geld dat je niet hebt, kan je ook niet uitgeven.
• Punt 2: Focus op onze kerntaken. In de komende tijd van financiële schaarste is het van cruciaal belang dat de provincie zich focust op haar kerntaken. We moeten doen wat nodig is en staan klaar om mee te denken met de structurele ombuigingen. Laat de dekkingen zoveel mogelijk structureel zijn, om een gezonde begroting te waarborgen. Tegenover deze structurele uitgaven moeten namelijk structurele inkomsten staan om een stabiele begroting te hebben. We houden onszelf voor de gek als we kosten die structureel zijn, incidenteel dekken. Op dit punt dienen we een amendement in op de Kadernota om voorstellen rondom de stikstofaanpak structureel in de begroting te verwerken en hiervoor een dekkingsvoorstel aan te bieden bij de begroting.
• Punt 3: Laat nieuwe voorstellen financieel gedekt zijn. Zo beoordelen we de moties dan ook. Waar de Algemene Beschouwingen vaak een goed moment zijn om je wensen als partij in een leuke motie te gieten, moeten we dit keer extra scherp zijn.
• Punt 4: Op dit punt dienen we een motie in om met vaart een alternatief voor de opcenten (motorrijtuigenbelasting) te onderzoeken. De opcenten blijken als inkomstenbron instabiel en onvoldoende passend bij de ambities van de provincie. De SGP wil dat het college een krachtige inzet levert om een doorbraak te realiseren in de besluitvorming van een nieuw provinciaal belastingstelsel, met als uitgangspunt de motie van 11 mei 2022 die ook past in het amendement van juni 2022.

"Het is voor ons vanuit Bijbelse normen hinderlijk om reclame te maken om de stabiliteit van huwelijk en gezin los te laten (Second Love-reclames) en om op te roepen tot consumeren."

Overige punten

• Punt 5: Op het punt van energie is er veel te doen en dat is logisch. De onzekerheid rond het opwekken en terug leveren van stroom begint steeds groter te worden. Als Staten zijn we tot 2030 voor opwek helaas gebonden aan wind en zon. Als SGP kijken wij graag breder, zoals verwoord in de Energievisie. Denk hierbij aan kernenergie, de SMR’s. Als SGP zouden wij graag duidelijk hebben welke potentie dit heeft en roepen daarom het College van Gedeputeerde Staten op om, net zoals in Gelderland, een onderzoek te doen naar de technische voorwaarden, haalbaarheid en rol van de Provincie. Zo krijgen we duidelijkheid over de rol van kernenergie in onze Utrechtse energiemix.
• Punt 6: Mobiliteit. Als SGP vinden wij dat ov voor iedereen toegankelijk moet zijn, ook voor onze inwoners die met contant geld willen betalen. Daarom roepen wij in de motie op om zo snel mogelijk, uiterlijk Q4 2025, met een alternatief te komen voor het betalen in de bus. Een ander punt bij mobiliteit is het stoppen met reclames in bushokjes. Het is voor ons vanuit Bijbelse normen hinderlijk om reclame te maken om de stabiliteit van huwelijk en gezin los te laten (Second Love-reclames) en om op te roepen tot consumeren. Laten we dan gewoon helder zijn en onze bushokjes reclamevrij maken! Daarom dienen we hier een motie over in.

Optimisme richting de toekomst

Is er dan helemaal geen reden tot optimisme als we kijken naar onze provincie? Zeker wel. We zien hoe dagelijks vele mensen zich inspannen om onze provincie mooier te maken. Ik denk aan de boeren die te maken hebben met uitdagingen door de droogte van dit seizoen, aan veelbelovende initiatieven op boerenerven om de milieudruk te verminderen met behoud van een agrarisch verdienmodel. Aan die vrijwilligers en natuurverenigingen die op dagbasis de waterstand in plasdrassen aanpassen voor de gruttokuikens. Aan natuurorganisaties die in hun gebieden activiteiten ondernemen de natuur hier te versterken, al zijn we daar ook best wel eens kritisch op. Aan bouwers die toekomstbestendige projecten realiseren. Aan inwoners die hun gemeenschappen overeind proberen te houden met mooie evenementen en sociaal werk. De innovatiekracht in al deze mensen dragen bij aan de provincie van 2050. Omarm dit om de regio innovatief en ondernemend te houden. In lijn daarmee, kan de gedeputeerde toezeggen om in de KRW-aanpak, samen met de fruitteelt, stappen te zetten naar het bereiken van de doelen, zo mogelijk in convenantvorm?

De allergrootste reden tot optimisme, of beter gezegd tot vertrouwen en vreugde, is dat we mogen weten dat God regeert. In die wetenschap kunnen en mogen we vol vertrouwen richting de toekomst gaan. Terugkomend op Jozef voorzitter, hij werd verkocht door zijn broers, maar vergaf het hen toen ze later honger hadden en in Egypte voedsel kwamen zoeken. Hij vergaf het hen en deelde rijkelijk uit van wat hij had. Jezus doet dat nog voor hongerige zondaars die tot Hem komen. Nog steeds.