SGP in Algemene Beschouwingen: Onrustig is het hart, totdat rust vindt in God

Tijdens de begrotingsbehandeling in de Statenvergadering van 11 november bracht Bertrick van den Dikkenberg namens de SGP het volgende in als Algemene Beschouwingen:

Onrust. Dat lijkt het woord van 2020 te worden. Onrust. Onrust door de uitbraak van het coronavirus. Kan het virus hier ook komen? Kwetsbare chronisch zieken die bang zijn getroffen te worden. Wijkverpleegkundigen die niet meer naar hun patiënten durven, uit angst hen te besmetten. Docenten die niet meer voor de klas durven te staan, uit angst om besmet te worden. Onrust was er door de aanvankelijk talmende, maar later juist heel forse aanpak van dit virus door overheden. Op welk kompas stuurt onze overheid eigenlijk? Welke rationele zit er onder het beleid? Onrust was er ook door de enorme economische gevolgen van die aanpak. Houd ik mijn baan wel? Kan ik mijn horecabedrijf draaiend houden met de drastische beperkingen die nu voor de tweede keer zijn aangekondigd? Kan ik straks nog wel een huis kopen? Wellicht nog meer onrust door de sociale en emotionele gevolgen van de aanpak. Een gehandicapte die zich afvraagt waarom zijn ouders opeens zo afstandelijk zijn. Ouderen die zich afvragen wanneer ze weer veilig bezoek kunnen ontvangen. Leerlingen die bang zijn dat ze weer opgesloten worden op hun zolderkamer om online lessen te volgen en wekenlang geen klasgenoten te ontmoeten. Studenten die verpieteren achter hun laptop. Onrust door de rabiate theorieën die rondgaan op internet. Coronavirus zou een hoax zijn en Bill Gates probeert de wereldbevolking een kopje kleiner te maken. Onrust door de enorme verdeeldheid die vanuit Amerika komt overwaaien naar Nederland. Black Lives Matter tegenover All lives Matter. Conservatief tegenover progressief. Klimaatsceptici tegenover klimaatactivisten. En dan de spanning over de Amerikaanse verkiezingen die in Nederland misschien wel evenzeer wordt gevoeld als in Amerika zelf. Onrust.

Voorzitter, aan het begin van de vijfde eeuw van onze jaartelling was het ook onrustig. De beschaving van het Romeinse Rijk werd overlopen door de barbaarse troepen van de Hunnen. Rome viel. Temidden van al die onrust schreef de kerkvader Augustinus in een gebed dat een vuistdik boek beslaat de historische woorden: want Gij hebt ons geschapen tot U en ons hart is onrustig, totdat het rust vindt in U. Deze woorden hebben onverminderd hun waarde behouden. Onrustig is ons hart, totdat het rust vindt in God. Wij zijn geschapen met het doel om God te loven. En onrust zal ons deel blijven, totdat we rust vinden in de God Die ons geschapen heeft. Met die overtuiging sta ik hier vanmiddag. Alleen in de rust die is aangebracht door het werk van Gods Zoon, Jezus Christus, ligt het antwoord op alle persoonlijke en maatschappelijke onrust. Vanuit die basisovertuiging wil ik nu ook enkele opmerkingen plaatsen bij de begroting die probeert in deze onrustige tijd verantwoord beleid uit te stippelen.

We zijn blij dat het college ervoor kiest een aantal fundamentele keuzes te maken, waarvoor wij in de commissie hebben gepleit. Ik som ze op:

• Geen verdere verhoging van de opcenten.
• In plaats daarvan een zorgvuldige zoektocht naar mogelijke besparingen in de begroting. Met resultaat. Klasse!
• Een realistischer begroting, zeker in deze onzekere tijd.
• En tot slot: een reserve voor coronaflankerend beleid.

Onze complimenten hebt u hiervoor gekregen en u krijgt ze hierbij nogmaals.

Tegelijk blijven onze zorgen groot. De solvabiliteit van onze provincie loopt terug en de reserves worden in rap tempo opgesoupeerd. Met alle op zichzelf terechte kanttekeningen die de gedeputeerde in de commissie heeft geplaatst bij deze breed gedeelde kritiek, blijven onze zorgen hierover groot. Hoeveel ruimte is er voor volgende colleges om eenzelfde ambitieniveau te hebben als het huidige college? In onze optiek is er voor een volgend college eerder de taak weggelegd om weer wat vet op de botten te krijgen dan eenzelfde ambitieniveau te hebben. Goed zichtbaar wordt dit in de kapitaallasten mobiliteit. We blijven tot 2025 netjes onder het budget dat nu in de begroting is gereserveerd, maar vanaf 2026 schieten we daar genadeloos overheen. Daar moeten we iets mee, voorzitter. Daarom een motie van onze kant waarin we dit probleem signaleren en uitspreken dat er in de toekomst dekking nodig is voor ieder nieuw voorstel op mobiliteit inclusief de kapitaallasten na de begrotingstermijn.

Naast deze meer fundamentele kritiek op de begroting hebben wij nog twee constructieve voorstellen:

• Allereerst ontvingen wij een noodkreet uit de door ons hooggewaardeerde vissersgemeente Bunschoten. Het waardevolle culturele erfgoed van deze gemeente, museumhaven en vloot staat door de gevolgen van de coronacrisis ernstig onder druk. We hebben, los van corona, al eerder aandacht gevraagd voor dit waardevolle stuk erfgoed. Daarom vragen we in een motie om twee dingen: voor de korte termijn steun vanuit de coronareserve en voor de middellange termijn een onderzoek naar de benodigde bijdrage vanuit de provincie Utrecht om een vitale toekomst van het varend erfgoed in onze provincie te borgen. Ik roep collega’s op om deze kans nu te pakken. 
• Daarnaast hebben we onlangs een infosessie gehad over biomassa. Over grootschalige biomassa gaan we het vast nog wel eens hebben. Tijdens de infosessie werd echter ook bijzonder interessante informatie gedeeld over kleinschalige biomassa. Volgens de onderzoekers is filtering van houtkachels een makkelijke en helpende manier om de overlast stevig te reduceren. Daarom dienen wij een motie in om de mogelijkheid van een subsidieregeling voor filters te onderzoeken voor de provincie Utrecht en bij de kadernota met een voorstel te komen. Wat ons betreft een mooie kans om concreet actie te ondernemen. Voor een gezonde leefomgeving. 
• De motie van de SP om onze BOA’s, in navolging van de politie en de BOA’s van de gemeente Utrecht, een bonus te gunnen. Deze mensen hebben dat verdiend! 
• De motie Associate Degree van de CDA dienen wij mede in. Wij zien hier de toegevoegde waarde in omdat mensen, zeker in deze onrustige tijd, hier toch een uitdaging aan kunnen gaan en een waardevolle opleiding en werk te vinden.
• De motie van mevrouw Hoek van 50 PLUS heeft onze sympathie. Een boze aanwonende van de N224 in Woudenberg toonde ons haar bezorgdheid over de leefkwaliteit van de omgeving. Mevrouw Hoek heeft een tweetal constructieve oplossingen ingebracht (terugbrengen van maximumsnelheid op een klein deel van de N224 en het handhaven op de snelheid op dit tracé). Wij steunen deze punten in de wetenschap dat dit voor veel aanwonenden van de N224 een belangrijke erkenning is van de door hen dagelijks ervaren problemen.
• Voorzitter, dan nog een compliment aan u. Uw rijkstaken zijn in de commissie uitvoerig besproken. Gisteren werd bekend dat mevrouw Dijksma burgemeester van Utrecht wordt. Daarmee heeft u een deel van uw doelstelling reeds gehaald. Dat is pas daadkracht.

Wij hopen met deze fundamentele opmerkingen en deze concrete voorstellen een positieve bijdrage te hebben geleverd aan de politieke discussie van dit huis.

Ik sluit af voorzitter: onrustig is onze samenleving en onrustig is ons hart, totdat het rust vindt in God. Die rust wens ik u, al mijn collega’s, het college en de ambtenaren van harte toe. En vanuit die rust wens ik u veel succes bij de uitwerking van deze ambitieuze begroting in roerige tijden.