SGP: 'Begroting brengt ons in een spagaat'

De Programmabegroting 2020 heeft door het college geen inhoudelijke naam meegekregen. In de commissie hebben we enkele suggesties gehoord van oppositiepartijen. Als SGP laten we het maar bij een inhoudelijke waardering van de dikke stapel papier die voorligt. 

Dat brengt ons in een spagaat. Het is een dikke stapel papier waarin afslagen worden genomen die niet altijd de onze zijn.

In het algemeen willen wij het college en de organisatie complimenteren met de enorme hoeveelheid werk die de afgelopen maanden is verzet om tot deze begroting te komen. Ook inhoudelijk zien wij een aantal verbeteringen ten opzichte van eerdere begrotingen. De doelstellingen beginnen concreter te worden en er is sprake van serieuze ambities. Acht jaar gijzeling is voorbij. Er gebeurt nu wat. 

Sober en doelmatig?

Daar beginnen echter meteen ook onze bedenkingen. Voor ons moet een begroting vooral aan twee criteria voldoen: sober en doelmatig. Sober. Dat is deze begroting bepaald niet. 100 mensen erbij in de ambtelijke organisatie, extra investeringen van in totaal een slordige 50 miljoen in 2020 en een gekelderde solvabiliteit. Doelmatig. Daar hebben we ook op nogal wat punten onze vraagtekens bij. Neem nu de 100 mensen die worden aangenomen. We hebben al gezegd dat het best goed is om te investeren in de organisatie, maar de onderbouwing ontbreekt. Nu heeft gedeputeerde Van Muilekom een tabel rondgestuurd waarin per speerpunt concreet wordt gemaakt hoeveel fte ervoor wordt uitgetrokken. Dat is echter geen onderbouwing, dat is een uitsplitsing. Wij missen de onderbouwing. Waarom is er bijvoorbeeld 3 fte nodig voor het ‘vergroten van regionale uitvoeringskracht en kwaliteit van bestuur’? Waarom 5 fte voor het ‘ondersteunen gemeenten en vastgoedeigenaren bij warmtetransitie en klimaatneutraal bouwen en onderzoek naar energie-innovatietrajecten’? Waarom hebt u niet SMART gemaakt wat we met die 100 mankracht gaan bereiken? Heeft het college zich in alle ernst de vraag gesteld of het niet met iets minder kon? Kunnen wij inzicht krijgen in de afwegingen die het college hierin heeft gemaakt? Heeft het college overwogen om eerst eens naar buiten te kijken, voordat er extra mensen worden aangenomen? Heeft het college bijvoorbeeld overwogen om te investeren in de relatie met externe partijen die werken aan provinciale doelen, zoals de Gebiedscooperatie O-gen, zonder meteen zelf nieuwe mensen aan te nemen? En: hoeveel procent is de inhuur afgenomen aan het eind van 2020?

Geen keuzes

Als wij de begroting analyseren, zien wij een grote verzamelbak met alle wensen van 5 heel verschillende partijen. Het CDA krijgt geld voor de landbouw. CU krijgt een fiets. GL krijgt een mannetje/vrouwtje of 15 voor de energietransitie. De PvdA krijgt een Regionale Onderwijs- en Arbeidsmarktagenda. En voor D66 is er natuurlijk de ROM. Wat ontbreekt, is het maken van keuzes. Wij hebben de indruk dat de onderhandelingen nog afgemaakt moeten worden. Er is destijds een wensenlijst gemaakt, zonder zich te bekommeren over de financiële onderbouwing. Nu is het tijd voor de realiteit. Er moeten keuzes gemaakt worden. Deze begroting wil teveel geld uittrekken voor alles en iedereen. Het is een begroting waar iedereen te vriend wordt gehouden. Iedereen, behalve de automobilist. Want die gaat het gelach betalen. Hoewel deze ook de afgelopen jaren in een jaar al genoeg betaalde voor vijf jaar automobiliteit, is het voor dit college nog niet genoeg: de automobilist moet opdraaien voor de hobby’s van dit college. Hobby’s, want het gaat niet alleen om het beter uitvoeren van de kerntaken, maar ook om het verbreden van de ambities. Zo werkt dit college aan een sociale agenda ‘om veerkracht, inclusiviteit, participatie en acceptatie van kwetsbare groepen te versterken en eenzaamheid, discriminatie en laaggeletterdheid te bestrijden.’ Onze vraag aan de coalitie is: bent u bereid alsnog scherpe keuzes te maken? 

Kortom, 100 fte erbij, 50 a 60 miljoen erbij. Dat is voor ons best wel een hele brug die we over moeten.

Agrarische sector

Dan komen we bij de agrarische sector. Want als er ergens een brug geslagen moet worden is het daar. We zien de boeren hier niet vaak, maar als ze komen, dan laten ze ook duidelijk zien waar ze voor staan. Complimenten voor de manier waarop dit college de boeren heeft ontvangen. Wat de SGP betreft is het onze uitdaging om natuur en de agrarische sector te verbinden in plaats van deze twee uit elkaar te spelen. Wij willen natuur ontwikkelen mét agrarische bedrijven. We moeten die twee niet te sterk van elkaar scheiden. Wij willen dat er veel meer geld wordt gestoken in natuurinclusieve landbouw. Kijk bijvoorbeeld eens hoe efficiënt Vallei Horstee geld inzet voor de biodiversiteit, zoals door akkerranden. Daar moeten we meer in investeren! Om met de woorden van een oude bekende, Petra Doornenbal, te spreken: Laten we de kloof in de polder vooral overbruggen. Wij willen de Kloof tussen natuur en agrariërs overbrugd zien.

Concrete voorstellen

Wel hebben wij nog drie concrete voorstellen. 

VAB

In de eerste plaats willen wij meer concrete inzet op de problematiek van de VAB’s. Er is de afgelopen jaren met name in het oosten van de provincie al veel ontwikkeld voor de VAB-problematiek. Wij zouden het jammer vinden als 2020 opnieuw een jaar wordt waarin de provincie bezig is met het ontwikkelen van plannen. Liever hebben we dat de provincie de plannen die in het oosten van de provincie worden gemaakt, opschaalt en verder verspreidt. Dat heeft wat ons betreft meer waarde dan het ontwikkelen van een eigen plan. Hierover dienen wij een motie in.

Ganzen en stikstof

In de tweede plaats een motie over de stikstofproblematiek. Hier is al veel over gezegd en over geschreven. Veel onderzoek is er ook naar gedaan. Wat wij in deze discussie missen is de rol van de ganzen. Daarvan zijn er s winters een kleine 3 miljoen in Nederland. In onze provincie bevinden ze zich vooral in de ganzenrustgebieden, maar ook wel daarbuiten. Die dieren produceren een grote hoeveelheid mest, die ze soms boven agrarische weidegronden lozen, maar soms ook boven natuurgebieden. Wij zijn benieuwd naar de impact van deze dieren op de stikstofdepositie in natuurgebieden en vragen het college hier onderzoek naar te laten doen.

Spaarpaal

Ten slotte vragen wij aandacht voor een goed initiatief in Brabant. Hier wordt op een positieve manier aandacht gevraagd voor verkeersveiligheid. Er wordt gewerkt met een spaarpaal, waarbij automobilisten die zich aan de snelheid houden, sparen voor een doel die de leefbaarheid van de betreffende buurt gaat verbeteren. De provincie plaatst de paal op verzoek van de gemeente. Wij willen een dergelijke spaarpaal ook graag in Utrecht. Hiermee vragen we aandacht voor de verkeersveiligheid en voor onze leefomgeving.

Eeuwig jong

Ik werd in deze begroting geraakt door een zinsnede uit het cultureel programma van de provincie: ‘Eeuwig jong’. Deze woorden associeer ik met de eeuwige jeugd, waarvan wij in de Bijbel lezen. Deze eeuwige jeugd is alleen te bereiken door het geloof in de Heere Jezus Christus. Dat wens ik u allen toe.