Opiniestuk: Fipronil in de provincie

De provincie Utrecht gaat prat op haar krachtige lobbywerk richting Den Haag en Europa. Maar bij een Fipronil affaire die pluimveehouders in de provincie treft, ziet het dagelijks bestuur van de provincie opeens geen meerwaarde in een (re)actie naar Den Haag. Gedeputeerde Staten van Utrecht (in tegenstelling tot die van de noordelijke provincies) stellen zich op het standpunt dat de provincie geen formele rol en verantwoordelijkheid heeft in deze.

Waarom wij die rol wel zien? Allereerst gaat het om je eigen inwoners en bedrijven. Bij een hijgerigheid van de media  van dergelijke omvang en geklungel van de NVWA groeide bij ons (en bij meerdere provincies) het gevoel dat er wat moest gebeuren. Onze fractie is toch altijd al waakzaam als het om agrariërs en het buitengebied gaat, want daar gaat in de provincie op zijn zachtst gezegd niet altijd alle aandacht naar uit. Die aandacht gaat meer uit naar Utrecht als (economische) “topregio”. De agrariërs wordt het niet altijd even makkelijk gemaakt. Het vertekende beeld dat er van de sector soms wordt gegeven, vraagt daarom in de Provinciale Staten voortdurend om alertheid en reactie.

Toen deze zomer naar buiten kwam dat er Fipronil was gebruikt in veel pluimveestallen hebben we direct contact gezocht met de sector en een bedrijfsbezoek afgelegd. De verhalen van de pluimveehouders grepen ons aan. Wij troffen een sector aan die volledig in verwarring was “achtergelaten” . Het perspectief ontbrak. Dan is het onze verantwoordelijkheid om aan de bel te trekken. Het gaat nogmaals om “onze” pluimveehouders.

Vier zaken wilden we aankaarten, via Gedeputeerde Staten (wij kunnen toch zo goed lobbyen), bij de staatssecretaris. Kort geschreven waren dat.
1.Duidelijkheid over regels, maatregelen en acties inclusief tijdsplanning.
2. Onderzoek naar het instellen van een noodfonds.
3. Verbinding tussen regelgeving EU en NL. 
4.Onderzoek optreden NVWA.

Met name dat noodfonds riep nogal wat weerstand op. Waarom moet de overheid bijspringen als een pluimveehouder een eigen keuze maakt om van een bepaald bedrijf af te nemen dat niet pluis blijkt te zijn?  De redenering is dat de boer dat dan op het betreffende bedrijf moet verhalen. Daar heeft de overheid weinig mee te maken. Maar wacht even. In deze affaire is het de overheid die belangrijke steken heeft laten vallen. Twee tips over het gebruik van Fipronil (in november 2016!) zijn verwaarloosd. Na de tip vanuit België heeft het nog steeds weken geduurd voordat het bedrijf Chickfriends werd stilgelegd. De communicatie van de NVWA was bovendien uiterst belabberd (met als absoluut dieptepunt het optreden van de plaatsvervangend inspecteur-generaal van de NVWA bij Nieuwsuur) en daarnaast was de afhandeling van geblokkeerde bedrijven bedroevend traag. Door de eerste twee fouten zijn veel bedrijven onnodig besmet, door de derde fout is het vertrouwen in het Nederlandse ei (met name in het buitenland) ernstig geschaad. Door de vierde fout zijn gezonde eieren vernietigd. Al met al is er veel geld verloren gegaan door het slordige optreden van de overheid en kwamen (ook Utrechtse) pluimveehouders klem te zitten. Daarom is een oproep tot een onderzoek naar een noodfonds niet onredelijk.

Mogen we het laten gebeuren dat pluimveehouders omvallen als de overheid steken laat vallen? Wij vinden van niet.

Gijs van Leeuwen en Frans Hazeleger

Fractievoorzitter en beleidsmedewerker SGP Provinciale Staten van Utrecht