SGP: 'RES U16 mist visie'

Deze week stond de RES van de U16 op de agenda van onze Statenvergadering. Fractievoorzitter Bertrick voerde daar het woord en refereerde onder andere aan de vele moties die in de regio zijn aangenomen. Hieronder zijn inbreng:

Onze visie op dit RES-aanbod van de U16 hebben we in de commissie gedeeld. Een regionale energiestrategie verondersteld strategische inzichten. Het lijkt er met name op dat landelijk geformuleerde doelen nu lokaal opgelost worden. Dit heeft weinig met toekomstbestendige strategische inzichten te maken.

Wij hebben vanaf het begin van de discussies over energietransitie gepleit voor twee sporen: 1. Ga zo snel mogelijk de opwek van energie beperken door bijv. beter te isoleren. 2. Zorg dat alle daken zo snel mogelijk vol komen te liggen met zonnepanelen. Wij zijn hier de eerste geweest die in een motie hebben opgeroepen om aan de slag te gaan met de verzwaring van het net. Dáár kan de overheid, dáár kan de provincie als middenbestuur een rol pakken. In het voorliggende stuk wordt heel helder wat dit voor winst had kunnen opleveren: de gerealiseerde opbrengst + het potentieel van zon op dak is genoeg tot 2030. Dat kan nu niet doordat er niet voldoende wordt ingezet op de verzwaring van het net en opslag, door middel van lokale energiefabriekjes. Een gemiste kans als gevolg van de verkeerde politieke keuzes in het verleden.

Voorzitter op het proces van de RES hebben wij al herhaaldelijk kritiek gehad. De gedeputeerde geeft steeds als antwoord dat gemeenten en provincie gelijkelijk aan tafel zitten. In de begroting lees ik echter dat GS halverwege 2022 gaat bepalen waar zij provinciale instrumenten noodzakelijk of wenselijk is. Is dit een dreigement richting mede parlementen? En vertroebelt dit niet het proces zodat het nog meer onder spanning komt te staan?

Wij waren na de commissie blij dat een meerderheid van de partijen besloot om dit voorstel pas ná besluitvorming in gemeenteraden te bespreken in de Staten. Helaas zagen we in het overzicht dat we via de griffie toegestuurd kregen (waarvoor dank) dat er toch nog vijf gemeenten na vanmiddag gaan besluiten. De waarde van het bespreken na besluitvorming in gemeenteraden is wat ons betreft weer heel duidelijk geworden: Montfoort zegt nee, Bunnik wil geen zoekgebied voor wind, Nieuwegein wil niet dat de buren zomaar een windmolen tegen Nieuwegein aan zetten, Vijfheerenlanden wil pas windmolens plaatsen als de zee vol staat en Utrechtse Heuvelrug gaat op de plek waar ze dat van plan was geen windmolens plaatsen. Het laat nog eens zien hoe spannend de discussie wordt als het concreet wordt. Gaan we via deze route de doelstelling in 2030 wel halen of haakt uiteindelijk iedereen af zodra het echt concreet wordt voor locaties?

-        Is GS bereid te lobbyen in Den Haag dat 2030 2035 wordt en ondertussen vol energie aan de slag te gaan met zon op dak?

Er zitten bovendien nog een paar heel interessante moties tussen waar we heel benieuwd zijn naar de uitkomsten en waar we ook een rol zien voor de provincie als middenbestuur. Neem Wijk bij Duurstede. Die vraagt milieu- en gezondheidsoverwegingen zoals deze voortkomen vanuit de uitspraak van de Raad van State (m.b.t. windmolenpark Delfzijl) mee te nemen in de verdere uitwerking van energieprojecten. Daar ligt een rol voor ons als provincie, als bewaker van de gezonde leefomgeving (zie Omgevingsvisie). Hoe gaat GS hier invulling aan geven?

Neem ook Nieuwegein, waar voorgesteld wordt om met woningcorporaties in gesprek te gaan om per complex te bepalen wat nodig is om zonnepanelen op woningcorporatiewoningen mogelijk te maken, waarbij sprake is van maximale dakbenutting. Of Stichtse Vecht waar voorgesteld wordt om de business case om een collectief van particuliere woningen en (stal)daken die gezamenlijk meer dan de ondergrens van 15 kwp opwekken ter toetsing voor te leggen aan de landsadvocaat. En zeker ook het voorstel van Utrechtse Heuvelrug om een zonnelint aan te leggen langs de snelweg. Kan de gedeputeerde deze interessante voorstellen omarmen en breder trekken in heel de provincie?